الیسیتورها و پیش ماده‌ها، یک استراتژی مؤثر در افزایش ماده ضد سرطانی بتولین در کشت کالوسهای Betula litwinowii

Abstract

بتولین تری ترپنی از نوع لوپان پنج حلقه ای است که عمدتاً از گیاهان گونه Betula با اثرات بیولوژیکی متنوعی مانند خواص ضد HIV و ضد سرطانی به دست می آید. مطالعه حاضر با هدف افزایش تولید بتولین در کشت‌های کالوس Betula litwinowii تحت تأثیر غلظت‌ها و مدت زمان اعمال الیسیتورها و پیش‌ماده­ها انجام شد. برگ­های جمع آوری شده از رویشگاه سنگده در تابستان در محیط کشت WPM حاوی هورمون­های 2,4-D و BAP کشت و کالوس­ها­ی چهارماهه در محیطی حاوی الیسیتورهایی چون اسید ­سالیسیلیک، کلرو­کولین­کلراید و کلرید ­کبالت و پیش‌ماده­هایی چون ساکارز، ویتامین و گلوکز بازکشت شدند. کالوس­ها در محیط­کشت­های جدید پس از 2، 3 و 4 هفته برداشت و وزن تر و خشک آن‌ها محاسبه گردید. تجزیه‌وتحلیل داده­ها براساس آزمایش فاکتوریل دوعاملی (فاکتور اول الیسیتورها و پیش‌ماده­ها هرکدام در 4 سطح و فاکتور دوم زمان با 3 سطح) در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی و 3 تکرار با نرم­افزار SPSS و مقایسه میانگین­ها نیز با استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال 99 درصد انجام شد. نتایج نشان داد از بین الیسیتورها، استفاده از کلروکولولین کلراید به مدت دو هفته و در غلظت 5/1 میلی­گرم بر لیتر با افزایش بیش از 3 برابری بتولین القایی نسبت به تیمار شاهد (068/0 میلی گرم بر گرم) بهترین بوده است. استفاده از پیش ماده ویتامین (ده برابر معمول WPM) در زمان سه هفته، باعث افزایش بیشترین بتولین القایی نسبت به شاهد ( 1/0 میلی گرم بر گرم) می­شود. بطورکلی در تحقیق حاضر همین تیمار به عنوان بهترین معرفی می­گردد.