بررسی تأثیر برنامه توانبخشی تعادل بر مؤلفه‌های رفلکس دهلیزی چشمی دانشجویان خلبانی نظامی

Abstract

زمینه و اهداف: در مانورهای پر چالش با هواپیماهای شکاری، محرکات حسی از نظر اندازه، جهت و فرکانس متغیر هستند، بنابراین همواره احتمال رخ دادن نوعی تناقض حسی بین این عناصر یا بین برایند آنها با الگوی مرکزی تعادل وجود دارد که می‌تواند منجر به توهم در درک موقعیت شود. این حالت را گم‌گشتگی فضایی و یا ناخوشی حرکت گویند. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر برنامه توانبخشی تعادل بر بهره رفلکس دهلیزی چشمی دانشجویان خلبانی نظامی مبتلا به گم‌گشتگی فضایی بود. روش بررسی: تعداد ۱۰ دانشجوی خلبانی که دچار ناخوشی هوایی شده بودند، تحت بررسی‌های اتولوژیک و نورولوژیک قرار گرفتند. پیش‌آزمون‌ها به منظور بررسی سلامت سیستم دهلیزی شامل ادیومتری، تمپانومتری و ویدئو نیستاگموگرافی انجام شد. سپس تمرین‌های توانبخشی در سه مرحله شامل تمرین‌های بهبود مهارت‌های اکلوموتور، بهبود رفلکس دهلیزی چشمی و حساسیت‌زدایی توسط صندلی چرخان در فرکانس‌های۰.۱۱، ۰.۲۵ و ۰.۵۰ هرتز انجام شد. دانشجویان دو هفته پس از مداخله به وسیله پرسشنامه MISC و آزمون استرس کوریولیس ارزیابی شدند. یافته‌ها: بهره رفلکس دهلیزی چشمی بعد از مداخلات توانبخشی به صورت معنادار افزایش داشت (۰.۰۰۵=p). همچنین نتایج حاصل از پرسشنامه MISC نشانگر بهبود چشمگیر امتیازات بود (۰.۰۰۵=p). این بدان معناست که بهره رفلکس دهلیزی چشمی پس از دو هفته درمان به صورت چشمگیری افزایش پیدا کرده بود. نتیجه‌گیری: استفاده از صندلی چرخان به منظور ارزیابی، پیش‌بینی و درمان ناخوشی هوایی از جایگاه مهمی برخوردار است و پیشنهاد می‌‌شود به صورت روتین در نیروی هوایی مورد استفاده قرار گیرد.