تحلیل تطبیقی عدالت در سلامت در برنامه‌های توسعۀ ایران

Abstract

مقدمه: عدالت سلامت مفهومی پیچیده و چندبُعدی است که به توزیع عادلانۀ منابع و فرصتهای سلامت اشاره می­کند. در کشورهای درحال ­توسعه، که منابع محدود هستند، تضمین عدالت در سلامت، چالش بزرگی محسوب می­شود. این مطالعه با هدف بررسی میزان توجه به عدالت سلامت در برنامه­های توسعۀ ایران انجام شده­است. روش­ ها: متن کامل برنامه‌های توسعۀ اول تا ششم ایران با استفاده از رویکرد تحلیل محتوای هدایت‌شده به­صورت کیفی تحلیل شد. ابعاد عدالت سلامت (در دسترس بودن، بسندگی، دسترسی، تناسب و مقرون­به­صرفه بودن) مشخص و فراوانی هریک از ابعاد با استفاده از جدول متقاطع در نرم‌افزار SPSS محاسبه گردید. اعتبار مطالعه ازطریق نظرات متخصصان و توافق بین ارزیابان با استفاده از ضریب کاپا کوهِن ارزیابی شد. یافته­ ها: درصدهای به­دست آمده از ابعاد گوناگون عدالت در سلامت در برنامه‌های توسعه شامل دسترسی 17/7درصد، کفایت 12/4 درصد ، تناسب 7/7 درصد، مقرون­به­صرفه بودن 4/3درصد، و در دسترس بودن 1/9 درصد بود. نتیجه‌گیری: با توجه به پیچیدگی و چندبعدی بودن مفهوم عدالت در سلامت، فقط توسعۀ متوازن این ابعاد می­تواند به تحقق عدالت در این حوزه منتج گردد. این موضوع باید در برنامه‌های توسعه با دقت بیشتری مورد توجه قرارگیرد و اهداف این برنامه‌ها با توجه به این ضرورت تدوین و به اجرا درآید.