بررسی اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد‌میکروبی عصاره متانولی و آبی زیره سبز، زیره سیاه و سیاه‌دانه علیه اشریشیا کلی، سالمونلا تیفی موریوم، باسیلوس سرئوس و استافیلوکوکوس اورئوس

Abstract

زمینه و هدف: امروزه به دلیل اثرات سمی ترکیبات سنتتیک، استفاده از انواع طبیعی آن‌ها از جمله عصاره‌های گیاهی افزایش یافته است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی محتوای فنل و فلاونوئید کل، مقایسه فعالیت‌های بیولوژیکی عصاره‌های متانولی و آبی گیاه زیره سبز، زیره سیاه و سیاه دانه در شرایط in vitro است. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی میزان فنل و فلاونوئید کل اندازه‌گیری شد. سپس ظرفیت آنتی‌اکسیدانی با روش‌های مهار رادیکال آزاد DPPH و قدرت احیاء کنندگی سنجیده شد. حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) به روش میکرودایلوشن براث مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که محتوای فنل کل در سه گونه مطالعه شده از 1/6 تا 37/7 میلی‌گرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک و محتوای فلاونوئید کل از 6/2 تا 56/2 میلی‌گرم گوئرستین بر گرم وزن خشک متغیر است. عصاره‌های گونه‌های مطالعه شده فعالیت آنتی‌اکسیدانی درخور توجهی نشان دادند که بالاترین درصد مهار رادیکال آزاد DPPH مربوط به عصاره متانولی زیره سیاه با غلظت 400 میکروگرم بر میلی لیتر (67/74 درصد) و بالاترین میزان احیاء کنندگی آهن مربوط به عصاره متانولی زیره سیاه با غلظت 1000 میکروگرم بر میلی لیتر (0/54) می‌باشد. نتایج نشان داد که عصاره متانولی هر سه گیاه زیره سبز، زیره سیاه و سیاه دانه دارای فعالیت ضد باکتریایی بر روی چهار گونه باکتری Escherichia coli (PTCC1399)، (بالینی) Salmonella typhimurium، Bacillus cereus (PTCC1015) و Staphylococcus aureus (ATCC25923) می‌باشند. کمترین غلظت بازدارندگی (6/25 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) و کمترین غلظت کشندگی (12/5 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر) مربوط به عصاره متانولی سیاه دانه و بر روی گونه E. coli مشاهده شد. درحالی‌که، از بین عصاره‌های آبی تنها عصاره آبی زیره سبز و سیاه دانه اثر ضد باکتریایی بر روی چهار گونه‌ مورد مطالعه داشتند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج تحقیق حاضر، مشخص شد که عصاره‌ متانولی زیره سبز، زیره سیاه و سیاه دانه دارای اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضد باکتریایی قابل توجهی علیه باکتری‌های بیماری زا می‌باشند؛ لذا این عصاره‌ها می‌توانند به عنوان فراورده‌های گیاهی طبیعی جهت کنترل عفونت‌های باکتریایی مد نظر قرار گیرند.

* مسئول مکاتبات: مجتبی رنجبر پست الکترونیکی: ranjbarf@ausmt.ac.ir View ORCID iD Profile

You can also search for this author in: PubMed ResearchGate Scopus Google Scholar Google Scholar Profile