چالش‌های فقهی- حقوقی ناباروری و تأثیر آن بر روابط زوجین

Abstract

پژوهش حاضر با هدف احصاء چالش‌های فقهی- حقوقی ناباروری و تأثیر آن بر روابط زوجین به‌روش تحلیل مضمون انجام شد. اطلاعات پژوهش بااستفاده از مصاحبه نیمه‌ساخاریافته جمع‌آوری گردید. بدین‌منظور 19 نفر از خبرگان حوزه فقه، حقوق و خانواده که با نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و تا رسیدن به اشباع نظری داده‌ها مصاحبه شدند. داده ‌های به‌دست‌آمده بااستفاده از نرم‌افزار مکس‌کیودی‌ای در سه مرحله کدگذری و تحلیل شد که 37 مقوله از آن استخراج گردید. این مقولات عبارتند از: چالش‌های فقهی (10 مقوله)، چالش‌های حقوقی (9 مقوله)، مهم‌ترین چالش‌های فقهی و حقوقی (8 مقوله)، اثرات منفی ناباروری بر روابط زوجین (4 مقوله) و تأثیر چالش‌های فقهی و حقوقی بر روابط زوجین (۶ مقوله). یافته‌ها نشان داد مهم‌ترین مسائل فقهی و حقوقی که خانواده‌های نابارور با آن مواجه‌اند عبارتند از: عدم پایبندی زوجین به تعهدات زناشویی، عدم حمایت کافی قانون در سوء‌معاشرت همسر و اطرافیان، اختلاف نظر فقها در جواز یا حرمت تلقیح مصنوعی، سکوت قانونگذار و نقص قانون درباره روش‌های نوین باروری، بی‌توجهی برخی از افراد به مسائل فقهی. این چالش‌ها سبب سردرگمی زوجین شده و بر روابط ایشان تأثیر دارد.