مطالعه اثر آنتی اکسیدانی و ضد التهابی عصاره هیدرواتانولی گل گیاه همیشه بهار بر بافت مغز استخوان در موش‌های صحرایی نر درمان شده با سیکلوفسفامید

Abstract

زمینه و هدف: مصرف داروهای سایتوتوکسیک مانند سیکلوفسفامید در روند شیمی درمانی برخی از سرطان‌ها رایج می‌باشد. عوارض جانبی این گونه داروها بسیار مهم می‌باشند. گیاهان دارویی به دلیل خواص آنتی اکسیدانی به عنوان داروهای درمانی اصلی یا مکمل، می‌توانند از عوارض جانبی داروهای شیمیایی بکاهند. هدف از این مطالعه تجربی بررسی اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی عصاره گل گیاه همیشه بهار بر بافت مغز استخوان در موش‌های صحرایی نر درمان شده با سیکلوفسفامید می‌باشد. روش کار: در این مطالعه تجربی، 35 سر موش صحرائی نر نژاد ویستار در محدوده وزنی 250-220 گرم مورد استفاده قرار گرفت. موش‌ها در 5 گروه 7 سری به طور تصادفی تقسیم شدند: کنترل (روزانه 5/0 میلی لیتر نرمال سالین)، گروه شاهد (سیکلوفسفامید، 15 میلی گرم بر کیلو گرم وزن بدن، روزانه)، گروه کنترل مثبت (روزانه 600 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن عصاره گل گیاه همیشه بهار)، تیمار 1 (سیکلوفسفامید، 15 میلی گرم بر کیلو گرم وزن بدن + عصاره گل گیاه همیشه بهار 300 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن، روزانه) و تیمار2 (سیکلوفسفامید، 15 میلی گرم بر کیلو گرم وزن بدن + عصاره گل گیاه همیشه بهار 600 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن، روزانه). سیکلوفسفامید و عصاره به مدت 15 روز تجویز شدند. تمامی تزریقات درون صفاقی انجام شد. در پایان آزمایش، حیوانات توسط کتامین هیدروکلراید + زایلازین بیهوش شده و خون گیری مستقیم از قلب جهت بررسی پارامترهای سرمی نظیر NO ، GSH ، MDA ، GPx ، TNF-α و IL-6β انجام شد. استخوان جناغ موش‌ها جهت مطالعات بافت شناسی جدا و توسط فرمالین10% فیکس و مقاطع بافتی آن‌ها تهیه و مطالعه شد. داده‌های به دست آمده با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه و تست توکی ارزیابی شدند. یافته‌ها: نتایج این مطالعه نشان داد که سیکلوفسفامید موجب افزایش سطح سرمی پارامترهای NO ، MDA ، TNF-α و IL-6β و کاهش سطح سرمی پارامترهای GSH و GPx گردید. علاوه بر این، سیکلوفسفامید اثر تخریبی بر بافت خون ساز مغز استخوان داشت. عصاره گل گیاه همیشه بهار توانست از تغییرات ایجاد شده ‌ی پارامترهای خونی و تخریب بافت مغز استخوان توسط سیکلوفسفامید جلوگیری نماید. نتیجه‌گیری: عصاره‌ی هیدرواتانولی گل گیاه همیشه بهار دارای اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی بر بافت خون ساز مغز استخوان می‌باشد.