بررسی نانو دی‌اکسید تیتانیوم بر ویژگی‌های مورفولوژیک و بیوشیمیایی برخی از رقم‌های توت‌فرنگی در شرایط کشت هیدروپونیک

Abstract

توت­فرنگی به دلیل عطر، طعم و دارا بودن ارزش غذایی بالا جایگاه خود را در رژیم غذایی میلیون­ها نفر در جهان پیدا کرده است. امروزه عواملی از قبیل تغیرات آب و هوایی، محدود شدن منابع آب و خاک، افزایش آلودگی محیط زیست، مشکلاتی در زمینه کشاورزی و تولید غذای کافی و سالم به وجود آورده است. از این رو دانشمندان برای غلبه بر این مشکلات ابزارهای گوناگونی به کار می­برند که از آن جمله می­توان به فناوری نانو اشاره نمود. به همین منظور پژوهشی برای بررسی تأثیر محلول­پاشی نانو دی­اکسید تیتانیوم بر برخی ویژگی­های مورفولوژیک و بیوشیمیایی در چهار رقم توت­فرنگی در گلخانه هیدروپونیک گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1400-1399 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح نانو دی­اکسید تیتانیوم (صفر، 5، 10 و 20 میلی­گرم بر لیتر) و چهار رقم توت­فرنگی ('سابرینا‘، 'پاروس‘، 'گاویوتا‘ و' کاماروسا‘) بود. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که اختلاف معنی­داری بین ارقام مورد مطالعه از نظر صفات مورد بررسی وجود داشت. در سطح 10 میلی­گرم بر لیتر نانو دی­اکسید تیتانیوم تعداد میوه در ارقام 'سابرینا‘ (72/1)، 'پاروس‘ (03/2)، 'گاویوتا‘ (59/2) و 'کاماروسا‘ (65/1) برابر نسبت به تیمار شاهد و سطح برگ بوته در ارقام'سابرینا‘ (1/10 درصد)، 'پاروس‘ (8/19 درصد)، 'گاویوتا‘ (3/22 درصد) و 'کاماروسا‘ (1/6 درصد) نسبت به تیمار شاهد و وزن خشک بخش هوایی در ارقام'سابرینا‘ (7/23 درصد)، 'پاروس‘ (8/18 درصد)، 'گاویوتا‘ (6/26 درصد) و 'کاماروسا‘ (5/21 درصد) نسبت به تیمار شاهد و طول رانر در ارقام 'پاروس‘ (51 درصد) و 'گاویوتا‘ (9/42 درصد) نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. هم چنین در سطح 10 میلی­گرم بر لیتر نانو دی­اکسید تیتانیوم بیشترین میزان وزن خشک ریشه (8 گرم) و طول ریشه (1/30 سانتی­متر) در رقم 'گاویوتا‘ و طول رانر (2/166 سانتی­متر) در رقم 'پاروس‘ بدست آمد. بیشترین میزان pH آبمیوه در رقم 'گاویوتا‘ (97/3)، اسیدیته قابل تیتراسیون در رقم 'کاماروسا‘ (4/3 میلی­گرم بر 100 گرم وزن تازه برگ)، مواد جامد محلول در رقم 'کاماروسا‘ (5/9 درجه بریکس) و آنتی­اکسیدان در رقم 'سابرینا‘ (9/90 درصد) در سطح 20 میلی­گرم بر لیتر نانو دی­اکسید تیتانیوم بدست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده ارقام 'گاویوتا‘ و 'پاروس‘ نسبت به دو رقم دیگر، از کارایی و عملکرد بهتری برخوردار بودند.