تأثیر محلول‌پاشی اسید فولویک و هورمون تریاکانتانول بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی و مواد مؤثره گیاه دارویی گل همیشه بهار (Calendula officinalis)

Abstract

به منظور ارزیابی اثر فولویک­اسید و تریاکانتانول و اثرات متقابل آن­ها بر برخی ویژگی­های گیاه همیشه بهار، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 16 تیمار و 3 تکرار در گلخانه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح فولویک­اسید (صفر، 5/0، 1، 2 میلی­گرم در لیتر) به عنوان فاکتور اول و تریاکانتانول در چهار سطح (صفر، 5-10، 4-10×5/5، 4-10مولار) به عنوان فاکتور دوم بودند. تیمارها به صورت محلول­پاشی برگی در سه نوبت روی گیاه انجام شدند. بر اساس نتایج به دست آمده در این پژوهش کاربرد برگی تریاکانتانول 4-10 مولار باعث افزایش عملکرد گل‌آذین، سطح برگ، وزن تر و خشک، تعداد گل‌آذین، طول گل‌آذین، فعالیت آنتی­اکسیدانی و میزان فلاونوئید گل‌آذین شد. غلظت 5-10 مولار تریاکانتانول میزان درصد ماده خشک و فنول کل را بیشتر از سایر غلظت­ها افزایش داد. کاربرد غلظت دو میلی­گرم در لیتر فولویک­اسید این ماده بیشترین اثر را بر تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک، درصد ماده خشک، فعالیت آنتی­اکسیدانی و فلاونوئید کل داشت. در مجموع اثر ساده کاربرد برگی 4-10 مولار تریاکانتانول و دو میلی­گرم در لیتر فولویک­اسید توانست اکثر صفات اندازه­گیری شده در این پژوهش را نسبت به تیمار شاهد به طور معنی­داری بهبود بخشد. گیاهان تیمار شده با دو میلی­گرم در لیتر فولویک­اسید دیرتر از سایر تیمارها گل دادند. اثر متقابل تریاکانتانول × فولویک­اسید بر عملکرد و ارتفاع بوته معنی­دار شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش در واکنش به مصرف هورمون تریاکانتانول و فولویک اسید بیانگر این است که استفاده از این دو ترکیب به صورت محلول پاشی برگی می­تواند جهت افزایش عملکرد و خصوصیات فیتوشیمیایی همیشه بهار بسیار مفید باشد.