توسعه سیستم مدیریت بحران پاندمی کرونا در شهرداری تهران : رویکرد ترکیبی سیستم های نرم و تحلیل شبکه های اجتماعی

Abstract

زمینه و هدف: پاندمی کرونا یکی از موقعیت‌‌‌‌های پیچیده و با عدم قطعیت بالا در تصمیم‌‌‌‌گیری، بیش از دو سال است سیستم های اقتصادی-اجتماعی را با بحران مواجه کرده است. شهرداری‌‌‌‌ها به دلیل ارائه تنوع گسترده خدمات به شهروندان، از سازمان‌‌‌‌های کلیدی مدیریت بحران محسوب می‌‌‌‌شوند. پژوهش حاضر با طرح یک مداخله سیستمی نرم به توسعه سیستم مدیریت بحران پاندمی کرونا در شهرداری تهران با استفاده از رویکرد ترکیبی سیستم های نرم و تحلیل شبکه های اجتماعی پرداخته است. روش: ابتدا اقدامات مدیریت بحران شهرداری تهران مورد بررسی قرار گرفت و کنشگران و محورهای دانشی مدیریت بحران پاندمی کرونا شناسایی شدند. به ‌منظور تحلیل جایگاه قدرت کنشگران در شبکه همکاری؛ ماتریس دو وجهی کنشگران-اقدامات تشکیل و شبکه همکاری بر اساس شاخص‌‌‌‌های مرکزیت درجه و مرکزیت بینابینی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در ادامه ترکیبی از کنشگران انتخاب و بر مبنای طراحی یک مداخله سیستمی نرم، موقعیت مسأله تحلیل و تصویر گویای آن ترسیم شد. سپس منطبق بر نظریه سیستم‌‌‌‌های اجتماعی پارسونز، سیستم از دیدگاه‌‌‌‌های سیاسی و ساختاری، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و حقوقی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و بر مبنای آنالیز CATWOE تعریف ریشه‌‌‌‌ای مورد توافق نسبی در نظر گرفته شد و اجزای سیستم ایده‌‌‌‌‌‌آل شناسایی و مدل توسعه سیستم مدیریت بحران پاندمی در شهرداری تهران طراحی گردید. یافته ها: به طور کلی یافته ها حاکی از آن است که شبکه همکاری کنشگران از تراکم و انسجام بالایی برخوردار است، با این وجود به نظر می‌‌‌‌رسد موقعیت برخی از کنشگران نیازمند تقویت جایگاه قدرت در ساختار مدیریت بحران شهرداری تهران هستند. همچنین در مقایسه سیستم کنونی و سیستم ایده آل مدیریت بحران پاندمی، راه‌کارهای مورد توافق کنشگران کلیدی با توجه به تحلیل مرحله‌‌‌‌ای مدیریت بحران شامل فعالیت های هدفمند توسعه سیستم‌‌‌‌ پیش از بحران، در هنگام بحران و پس از بحران ارائه شده است. نتیجه گیری: با عنایت به آن که عملکرد مدیریت بحران در زمان وقوع پاندمی، به میزان سطح آمادگی پیش از بحران بسیار وابسته است، انتظار می رود اجزای سیستم ایده آل پیش از بحران و در طول زمان پاندمی و فعالیت های هدفمند توسعه سیستم در مورد چگونگی آماده شدن و واکنش به بحران‌‌‌‌های مشابه آینده، مورد توجه مدیران شهری و سیاست گذاران مدیریت بحران شهرداری تهران قرار گیرد. علاوه بر آن در آستانه مرحله بازیابی پس از بحران پاندمی کرونا توجه مدیران شهری به حفظ موضع بازاندیشانه و منتقدانه تجارب مدیریت شهری در پاندمی کرونا بیش از پیش مطرح است.