نقد شروح لیلی و مجنون نظامی

Abstract

امروزه تحلیل محتوا، روشی پرکاربرد در بررسی آثار ادبی است. تحلیلی نظام ­مند، عینی و کمّی که از طریق آن ویژگی­ های کاربرد زبان، کلمات متن، توصیف عنوان­ ها از طریق سازگاری و رابطۀ همنشینی کلمات با یکدیگر بررسی می­ شود و یافته­ های آن سبب تحلیل مضمونی محتوا و ساخت واژگان مرکزی می­ گردد.از میان روش ­های مختلف تحلیل محتوا، روش تحلیل گفتمان برای بررسی سه شرح از شروح موجود از منظومۀ «لیلی و مجنون نظامی» گزینش و در بوتۀ نقد گذاشته شد تا نمودهای زبانی و معنایی صحیح از سقیم مشخص شود. بدین منظور به ابیات بحث ­انگیز در این سه شرح (حسن وحیددستگردی، بهروز ثروتیان و برات زنجانی) که از منظر تصحیح نسخه، وزن عروضی، دستور زبان و معنا و مفهوم درست، مغفول مانده یا معنای کلی بیت یا کلم ه­­ای در بیت اشتباه طرح شده است، پرداخته و در این پژوهش به نمونه­ هایی از آن اشاره شده است.بارزترین ویژگی تحلیل محتوا از سایر روش ­های پژوهشی کیفی یا تفسیری، تلاش برای کسب معیارهای روش علمی است. در این پژوهش نیز تلاش شده است تا در ضمن اشاره به نمونه­ های کاربردی، معیارهای یک روش علمی در شرح متون به دست آید.