طراحی الگوی مدیریت منابع انسانی تاب‌آور در نظام سلامت؛ یک پژوهش کیفی (مطالعه ی موردی: دانشگاه های علوم پزشکی کلان منطقه 3 کشور)

Abstract

اهداف: کادر درمان و کارکنان نظام سلامت به سبب فعالیت مداوم در مشاغل شبانه‌روزی، حساس و نامتعارف در معرض فرسودگی شغلی قرار داشته و این شرایط موجب افزایش نرخ ترک خدمت کارکنان می‌گردد. از این‌رو در سال‌های اخیر موضوع تاب‌آوری منابع انسانی جهت مقابله با فرسودگی شغلی و تداوم فعالیت کارکنان در شرایط سخت و بحرانی مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارائه‌ی الگوی مدیریت منابع انسانی تاب‌آور در نظام سلامت کشور انجام شد. روش ‌‌‌کار: پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی مبتنی بر راهبرد تحلیل مضمون انجام شده است. در این رابطه، ۱۴ مصاحبه‌ی نیمه ساختاریافته با جامعه‌ی آماری پژوهش شامل اساتید، مدیران، کارشناسان منابع انسانی حوزه‌های ستادی دانشگاه‌های علوم پزشکی منطقه‌ی ۳ نظام سلامت کشور، با استفاده از روش نمونه‌گیری زنجیره‌ای (گلوله برفی) و بر مبنای قاعده‌ی اشباع نظری انجام شد. در ادامه با استفاده از روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی در تحلیل مضمون، الگوی اولیه پژوهش حاصل گردید. یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل کیفی داده‌ها منجر به شناسایی ۱۱۶ مضمون پایه، ۳۹ مضمون سازمان‌دهنده و ۱۳ مضمون فراگیر در قالب الگویی با ۴ بعد عوامل محیطی، عوامل سازمانی، کارکردهای مدیریت منابع انسانی و پیامدهای آن شده است. در ادامه، روایی و پایایی پژوهش نیز به ترتیب با استفاده از روش نسبت روایی محتوایی و روش Holsti تأیید گردید. نتیجه‌گیری: اجرای ﻣﺆﺛﺮ عوامل ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪه و اولویت‌بندی آن‌ها به منظور بهینه‌سازی و تاب‌آوری مدیریت منابع انسانی، در ارﺗﻘﺎی ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺷﻐﻠﻲ، افزایش اﻧﮕﻴﺰه و در نهایت ارﺗﻘﺎی تاب‌آوری سازمانی می‌تواند مؤثر واقع شود.